اين ماهي نسبت به قزل آلاي خال قرمز محبوبيت كمتري دارد و اولين بار توسط دكتر معتمد به ايران معرفي شد. خاستگاه اين ماهي جنگجو آمريكاي شمالي است.
اين ماهي با ماهي خال قرمز خصومت نامعلومي دارد و به باله هاي دمي اين ماهي آسيب رسانده كه در اثر جراحات وارده ماهي خال قرمز تلف مي گردد اين ماهي معمولا در آبهاي روان و باشدت كمتري نسبت به قزل آلاي خال قرمز سكونت دارد لذا ماهي هاي خال قرمز مجبور به صعود به بالا دست رودخانه ها مي گردند.
براثر پرورش اين نوع ماهي در اكثر شهرهاي كشور اين گونه را در اكثر رودخانه ها خواهيد يافت . رنگ اين ماهي نقره اي و درقسمت پشت ، سبز تيره مايل به خاكستري است ،كه رنگ سبز آن كم كم رو به پهلوها كمتر ميشود . سرتا سر نيمه بالايي و مياني بدن اين ماهي پر از خالهاي سياه است كه تراكم اين خالها در نيمه مياني بدن كمتر است .
نوار مياني بدن اين ماهي كه به موازات خط جانبي بدن اين ماهي است به رنگ صورتي با قهوه اي ميباشد ،كه از روي آبششها شروع و تا دم ماهي امتداد دارد كه در قسمت انتهايي كمرنگ تر مي شود، نسبت به ماهي خال قرمز رشد سريعتري داشته و افزايش دما و شرايط نا مساعد را بهتر تحمل مي كند. طول بدن اين ماهي بين سي تا پنجاه سانتيمتر است ولي ميتواند تا طول هشتاد سانت نيز با وجود شرايط مناسب رشد كند و در فواصل زماني اواخر زمستان تا اواخر بهار زاد و ولد مي كند اين نوع از ماهي هنگام صيد پرشهاي بلندتري نسبت به همنوعان خود به نمايش مي گذارد و قبل از جفت گيري نوار هاي رنگي روي آبششها پر رنگ تر مي گردند و بعد از فصل تخمريزي اين نوار خيلي كمرنگ ميشود و البته اين نوار رنگي در ماهيهاي درياچه اي پر رنگ تر است .
اين قزل آلا به دونوع تقسيم مي گردد:
قزل آلاي رنگين كمان: اين قزل آلا داراي نوار صورتي رنگ متمايل به بنفش و گاهي سرخابي است
قزل آلاي رنگين كمان قهوه اي: اين قزل آلا داراي نوار رنگي قهوه اي متمايل به مسي بر روي آبششها است و از نظر اندازه كمي بزرگتر از همتاي صورتي خود مي گردد.
گونه ماهي آزاد درياي خزري :
اين ماهي با ماهي خال قرمز خصومت نامعلومي دارد و به باله هاي دمي اين ماهي آسيب رسانده كه در اثر جراحات وارده ماهي خال قرمز تلف مي گردد اين ماهي معمولا در آبهاي روان و باشدت كمتري نسبت به قزل آلاي خال قرمز سكونت دارد لذا ماهي هاي خال قرمز مجبور به صعود به بالا دست رودخانه ها مي گردند.
براثر پرورش اين نوع ماهي در اكثر شهرهاي كشور اين گونه را در اكثر رودخانه ها خواهيد يافت . رنگ اين ماهي نقره اي و درقسمت پشت ، سبز تيره مايل به خاكستري است ،كه رنگ سبز آن كم كم رو به پهلوها كمتر ميشود . سرتا سر نيمه بالايي و مياني بدن اين ماهي پر از خالهاي سياه است كه تراكم اين خالها در نيمه مياني بدن كمتر است .
نوار مياني بدن اين ماهي كه به موازات خط جانبي بدن اين ماهي است به رنگ صورتي با قهوه اي ميباشد ،كه از روي آبششها شروع و تا دم ماهي امتداد دارد كه در قسمت انتهايي كمرنگ تر مي شود، نسبت به ماهي خال قرمز رشد سريعتري داشته و افزايش دما و شرايط نا مساعد را بهتر تحمل مي كند. طول بدن اين ماهي بين سي تا پنجاه سانتيمتر است ولي ميتواند تا طول هشتاد سانت نيز با وجود شرايط مناسب رشد كند و در فواصل زماني اواخر زمستان تا اواخر بهار زاد و ولد مي كند اين نوع از ماهي هنگام صيد پرشهاي بلندتري نسبت به همنوعان خود به نمايش مي گذارد و قبل از جفت گيري نوار هاي رنگي روي آبششها پر رنگ تر مي گردند و بعد از فصل تخمريزي اين نوار خيلي كمرنگ ميشود و البته اين نوار رنگي در ماهيهاي درياچه اي پر رنگ تر است .
اين قزل آلا به دونوع تقسيم مي گردد:
قزل آلاي رنگين كمان: اين قزل آلا داراي نوار صورتي رنگ متمايل به بنفش و گاهي سرخابي است
قزل آلاي رنگين كمان قهوه اي: اين قزل آلا داراي نوار رنگي قهوه اي متمايل به مسي بر روي آبششها است و از نظر اندازه كمي بزرگتر از همتاي صورتي خود مي گردد.
گونه ماهي آزاد درياي خزري :
رنگ بدن این ماهی نقره ای است و در پهلوها ، لکه های ستاره ای شکل دارد. تعداد فلس بین باله چربی و خط جانبی ۱۹ - ۱۱ عدد است. قد متوسط ۷۷ سانتیمتر و وزنش تا ۵ کیلوگرم نیز میرسد، این ماهی که در قسمتهای کرانه شمالی ایران زندگی میکند در اواخر پاییز و اوایل زمستان ، جهت تخم ریزی وارد رودخانه های ورودی به دریاچه خزر میشود.
مواد غذایی این ماهی را در سنین پایین لارو حشرات و بچه ماهیان و در سنین بالا انواع ماهیان تشکیل میدهند. این ماهی از ماهیان باارزش این دریاچه است. صید بی رویه ، مسدود شدن راههای مهاجرت به سبب ساختن پلها ، در نظر نگرفتن راه مهاجرت ماهی و آلودگی آبها عواملی هستند که نسل این ماهیان را به خطر انداخته است. دو گونه از این ماهیها وجود دارد که هر کدام روش زندگی خاص خود را دارند.
آزاد ماهي دريايي : گونه مهاجر آن، از آبهای شیرین مهاجرت کرده تا در آبهای آزاد تغذیه کنند و به زندگی ادامه دهند، اما برای تولید مثل به رودخانه محل تولد خود باز می گردند.
آزاد ماهي رودخانه اي : از گونه مهاجر خود کوچکتر بوده و تمام عمر خود را در رودخانه سپري ميكند ولي در فصل تخمريزي به بالادست رودها مهاجرت ميكند
خصوصيات آزاد ماهيان :
دوران نوزادي : اين ماهيها در زمان نوزادي داراي نوارهايي تيره رنگ بر روي بدن خود هستند كه استتار بسيار مناسبي ايجاد ميكند .نوزاد اين ماهيها بر خلاف ساير ماهيهاي ديگر در زمان نوزادي تيره رنگ و در زمان بلوغ روشن تر گشته و نوارها كم كم ناپديد ميگردند.
خط جانبي : در ميانه بدن ماهي از دم تا به سر ماهي خطي نازك و برجسته وجود دارد كه با دقت بيشتر منافذي بر روي آن مشاهده ميگردد. وظيفه اين خط كه به خط جانبي ماهي مشهور است تعيين فاصله تا سطح آب ،احساس برخورد و عبور هر شيئي كه داراي ارتعاش باشد استو شنوايي در زير آب را نيز براي ماهي مقدور سازد. اين خط به عنوان امواج سونار با ارسال و دريافت مانند مكان يابي قوي كه سرعت پردازش آن ميليونها بار سريعتر از پردازش قويترين كامپيوتر ها است حتي به عنوان غذا ياب نيز كاربرد دارد.تشخيص دماي آب و سختي و مسمويت آب نيز به عهده اين خط مرموز و مخفي است.
چشم ماهي : چشم این ماهی به صورت محدب و داراي حسگر هاي بسيار حساس به نور بوده كه بر روي شبكيه چشم اين موجود تعبيه شده اند. قدرت بينايي اين موجود از هر ماهي ديگري بيشتر است اما ديد بسيار خوبي چون اردك ماهي و سوف در شب ندارد ولي باكمي تابش مهتاب اين ماهي را به وحشي ترين موجود در زير آبهاي سرد تبديل خواهد كرد.حفره چشمي اين ماهي در سر در حالتي است كه زاويه صدوهفت درجه اي را پوشش ميدهد و اين ،به اين علت است كه حسگرهاي ديگري در زير فك عمل ديدن يا بهتر بگوييم احساس كردن را به عهده گرفته اند.فركانسهايي از نور را كه چشم انسان قادر به روئيت آنها نيست را دريافت ميكنند اين طول موج از نور براي هر موجود خشكي زي بجز پرندگان شكارچي خطر ناك و كور كننده است. اين ماهي تقريبا همه نوع رنگ را قادر به تشخيص است ولي هر رنگ را با قرمزي ملايم تري تركيب كرده و ميبيند.مثلا اگر يك پشه سفيد را در نظر بگيريد آن را به رنگ صورتي يا نارنجي خواهد ديد واين بدان علت است كه در زير آب خبري از اشعه مادون قرمز آنچنان كه در خشكي هست، نيست. لذا اين تركيب رنگي باعث بهتر و صاف ديده شدن اشياء در زير آب ميگردد.اگر شما از عينك دودي پولاريزه استفاده كنيد و بعد رنگ اين عينك را كهربايي يا قهوه اي روشن انتخاب نماييد خواهيد ديد كه با رنگ قهوه اي ديدن زير آب و ماهي زير آب بسيار آسانتر خواهد شد.
بويايي : شايد همه فكر كنند كه دو سوراخ با درپوش كوچك تنها بيني اين موجود است ولي بايد گفت كه در سر اين ماهي سوراخهايي بسيار ريز وجود دارد كه به بويايي اين ماهي كمك شاياني ميكند هرچند كه مكانيسم بويايي اين ماهي بسيا رپيچيده است و مي تواند بوي هر موجودي در زير آب را با وجود جريان زياد آب احساس كند حال ميدانيد انتشار بود در محيط سرد با كندي همراه است ولي اين موجود با دارا بودن كانالهاي متعدد در هر سوراخ بيني بو را به محاصره در آورده و تماس عصبهاي بويايي را با آب بيشتر مينمايد.
پرزهاي حسي : بر روي فك و آرواره ها پرزهاي بسيار ريزي وجود دارد كه ميتوان از آنها با نام فاصله سنج ياد كرد كه كنترل ماهي را همچون موهاي صورت گربه كنترل ميكند با اين تفاوت كه قدرت مكش را با تعيين فاصله دقيق تا طعمه بررسي و بعد با تنظيم قدرت مكش گرداب آبي رابه سوي طعمه هدايت خواهد كرد. در ثاني فاصله ماهي از كف ريگها را نيز ثابت خواهد كرد تا بر اثر جريانهاي تند سيلابي كه ديد وجود ندارد ماهي با اين سنگها برخورد نكند.
دم و باله ها : شكل ظاهري دم و باله ها از اين ماهي يك فانتوم پر سرعت ساخته است هرچند كه ساخت بشر تقليدي از حيات وحش است ولي شكل باله دمي در هنگام حمله يا شناي آرام و سريع اين موجود تغيير مي يابد لذا جهت حمله باله تماما باز ميگردد تا ماهي را باسرعت زيادتري به جلو و براي يك لحظه براند در صورتي كه براي شناي آرام دم را تا جاي ممكن جمع ميكند.باله هاي دمي كه اقلب به عنوان محافظ از تخمها در زمان تخمگذاري است ولي وظيفه سكان هدايت اين موجود را بر عهده دارد .باله كمري نيز تعيين فاصله از سطح آب و كنترل تعادل افقي ماهي را بر عهده دارد و گاهي همراه با پوشش آبششها جهت ترساندن مهاجمان از آن استفاده ميكند. باله اي شكمي ماهي را در هنگام شنا در خط مستقيم نگاه ميدارد و باله هاي سينه اي براي حركت به سمت عقب يا شناهاي مسافت كوتاه و تغيير ارتفاع ماهي و در كل كنترل جهت حركت در ماهي را دارد و قدرت مانور را زياد ميكند.
دندانها : در ماهي قزل آلا چهار نمونه دندان وجود دارد .1-دندانهاي نيش -2-دندانهاي نگهدارنده - 3-دندانهاي زباني 4-دندانهاي آسيا
1-دندانهاي نيش :در لبه خارجي آرواره ها وجود دارد كه اولين دندانهاي قابل ديدن هستند و از همه بلند تر بوده و عمل گرفتن طعمه را بر عهده دارند.
2-دندانهاي نگهدارنده : اين دندانها در سقف دهان ماهي و بر روي لبه داخلي آبششها وجود دارد كه با عث نگه داشتن طعمه شده و ممانعت از خروج آن از دهان ميكنند.
3-دندانهاي زباني: بر روي زمان اين ماهي دندانهايي منحني وجود دارد كه به سمت داخل است و همچون زبان انسان هدايت طعمه را به عهده دارد با اين تفاوت كه قتل نهايي طعمه بر عهده اين زبان است.
4-دندانهاي آسيا : در منطقه گلوي اين ماهي دندانهايي پهن و با زبري نرم وجود دارند كه عمل آسيا و له كردن غذا را بر عهده دارند
منافذ پوستي در سر : اين منافذ همان طور كه گفته شد داراي حسگر هايي پيشرفته هستند و شايد عملا حس ششم ماهي را قابل لمس نموده است . اين منافذ قدرت تشخيص كوچكترين فعاليتهاي الكتريكي موجودات را دارد.
رنگدانه هاي پوستي : اين رنگدانه ها كه رنگ پوست را تشكيل ميدهند همچون آفتاب پرست قدرت تغيير دارند لذا به استتار ماهي كمك ميكنند. تغيير رنگ ماهي در هنگام صيد و مرگ دلالت بر اين نكته دارد.حال ماهي براي آمدن بر روي سطح از غلظت اين رنگها ميكاهد تا قابل ديدن نشود و هنگامي كه در كنار سنگي پناه ميگيرد رنگ خود را مطابق با صخره ميكند.اين موجود كنترل كاملي بر روي رنگ خود دارد.
تفاوت نر و ماده : تفاوتهاي ظاهري زيادي در ماده و نوع نر آن وجود دارد که شامل:
باله چربي : باله چربي در نوع نر كمي بلند تر و كمچربي تر است
باله كمري :درنوع نر باله كمري بلند تر و شل تر است
اندازه : ماهي ماده از نظر طول و جثه بزرگتر از نوع نر است
باله مخرجي : در نوع نر باله مخرجي گرد است و فاقد خار ولي در نوع ماده جهت حفاظت از تخمها باله مخرجي داراي يك خار است.
سر : سر ماهي نر نسبتا كوچكتر و شكلي گرد دارد و گاهي تحدبي بر روي پيشاني دارد ولي در نوع ماده آن قسمت پيشاني صاف و سري كشيده و نوك تيز دارد.برگرفته از سايت :http://omtrout.com
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر