ذخیره گاه زیستکره توران

ذخیره گاه زیستکره توران

تاريخچه حفاظتي :

در سال 1355 منطقه حفاظت شده و پناهگاه حيات وحش توران تحت مديريت سازمان قرار گرفت بخشي از اين مناطق در سال 1381 تحت عنوان پارك ملي ارتقاء سطح يافت .

حدود جغرافيايي و وسعت :

به طور كلي مجموعه توران در ضلع جنوبي جاده تهران – مشهد ، حد فاصل خروجي جاده بيارجمند تا صدرآباد ، شمال شرقي دشت كوير ، غرب منطقه خوار توران و شرق منطقه ترود در موقعيت جغرافيايي َ00 ، ْ55 تا َ00 ، ْ57 طول شرقي و َ00 ، ْ35 تا َ25 ، ْ36 عرض شمالي قرار دارد . وسعت كلي منطقه 1464992 هكتار ميباشد كه همگي در ناحيه خشكي واقع شده است .

سيماي محيط طبيعي :

مجموعه توران بزرگترين منطقه حفاظتي استان سمنان است . پهنه وسيعي از منطقه را دشتها و تپه ماهورها با اقليم بياباني و نيمه بياباني مي پوشانند كه قسمت اعظم آنرا نواحي بياباني با آب و هواي خشك سرد تشكيل مي دهد و چندين رشته ارتفاعات پست و كم ارتفاع نيز در منطقه وجود دارد كه قسمت كوهستاني منطقه را شامل مي شود ، آبريز عمومي ارتفاعات به سمت بخش مركزي و جنوب منطقه هدايت مي شود .

پوشش گياهي و حيات وحش :

اين منطقه به رغم شرايط خشك و بياياني از تنوع گونه هاي گياهي و جانوري بي نظيري برخوردار است و از ديرباز به عنوان ذخيره گاه تنوع زيستي ( اعم از فون و فلور ) ازا هميت ملي ، منطقه اي و جهاني برخوردار بوده و هم اكنون نيز به دليل يكي از باقيمانده زيستگاه حساس يوزپلنگ آسيايي مورد توجه كارشناسان ايراني و بين المللي تحت مطالعه مي باشد .

بدين ترتيب مجموعه توران به عنوان يكي از زيستگاههاي زيست كره كشور محسوب ميگردد و در حال حاضر بالاترين جمعيت گورخر ايراني در اين منطقه وجود دارد و يوزپلنگ آسيايي نيز به عنوان يكي از گونه هاي در معرض خطر انقراض جهاني در اين منطقه به كرات مشاهده شده است كه همه ساله پذيراي پژوهشگران داخلي و خارجي متعددي مي باشد .

جوامع گياهي منطقه نظير قيچ زارها ، درمنه ، گز ، كاروانكش و ... ، مامن و پناهگاه حيات وحش منطقه است .

مجموعه توران داراي 41 گونه پستاندار، 167 گونه پرنده ، 42 گونه خزنده و 2 گونه دوزيست ميباشد.

پستانداران :

عمده ترين پستانداران منطقه قوچ و ميش ، كل و بز ، گورخر ايراني ، جبير، آهو ، پلنگ ، يوزپلنگ آسيايي ، كاراكال و انواع گربه سانان ديگر ، گرگ ، شغال ، روباه معمولي ، خرگوش ، انواع جوندگان و ... مي باشد .

پرندگان :

از پرندگان مهم منطقه ميتوان زاغ بور ( به عنوان تنها پرنده اندميك ايران و استان ) ، هوبره ، كبك ، باقرقره ، شاه بوف، عقاب طلايي ، سارگپه ، بالابان ، دال و انواع پرندگان شكاري ديگر ، زاغي و انواع گنجشك سانان را نام برد .

خزندگان :

خزندگان منطقه شامل 21 گونه سوسمار ، 20 گونه مار و يك گونه لاك پشت بوده كه از مهمترين آنها از انواع آگاماها، بزمجه بياباني ، تير مار ، مار آبي ، كفچه مار ، مار جعفري ، افعي شاخدار ، گرزه مار و لاك پشت مهميزدار شرقي به شمار مي آيند.

دوزيستان :

2 گونه دو زيست مجموعه توران شامل وزرغ سبز و قورباغه معمولي مي باشند .

آثار تاريخي :

كاروانسراي عباس آباد و كاروانسراي مياندشت در مرز شمالي و شمال غربي منطقه ، كاروانسراي صدرآباد در مرز شمالي شرقي منطقه و تپه هاي شني رضا آباد و زيارتگاه جرجيس پيامبر را مي توان به عنوان توان توريستي ديگر منطقه قلمداد كرد .

جوامع داخل و پيرامون ، جمعيت :

حدود 25 روستا و كلاته در داخل و حاشيه مجموعه توران قرار دارند كه در اين روستاها بالغ بر 1700 نفر زندگي مي كنند . اقتصاد جوامع انساني موجود در ذخيره گاه برپايه دامداري سنتي ، شترداري ، صنايع دستي و به طور محدودي كشاورزي استوار است .