موقعيت جغرافيايي : آبشار مارگون در شمال غربي استان فارس و 128 كيلومتري شيراز و 50 كيلومتري سپيدان بين 30 تا 31 درجه عرض شمالي و 51 تا 52 درجه طول شرقي واقع شده است.
حداكثر ارتفاع: 3629 متر
حداقل ارتفاع: 2000 متر
وسعت منطقه: 10000 هكتار
پوشش گياهي منطقه
1-جوامع گياهي و جنگلي منطقه بر دو دسته تقسيم مي شود:
الف- جامعه پسته و بادام (Pistacia- Amygdalus)
مهمترين جنگلهاي منطقه را پوشش پسته و بادام تشكيل مي دهد كه تا ارتفاع 2800 متر ديده مي شود.
بادام موجود در منطقه شامل چند واريته مختلف بشرح زير است:
1-Amygdalus elaegnifolia
2-Amygdalus erloclada
3-Amygdalus Leiocarpa
4-Amygdalus Scoparia
5-Amydalus Spartioides
درختان و درختچه هاي زير مخلوط با گونه هاي اصلي وجود دارد:
1-Acer Cinerascins كيكم
2- Acer manspesslanum كيكم
3-Berberis زرشك
4-Celtis coucosia داغداغان
5-Cotloncaster nummularia شير خشت
6-Fraxinus s.p وزن
7-Sorbus aria سماق
8-Viburnum lantana هفت كول
جامعه بلوط
اين جامعه تا ارتفاع 2500 متر از سطح دريا ديده مي شود كه گونه اصلي آن Querous brantii مي باشد.
واريته هاي ديگر از اين گونه بشرح زير مي باشد:
1-Q- brantti varbrantti
2- Q- brantti var persica
3- Q- brantti lindlvar
همراه بلوط كه گونه اصلي اين جامعه درختان و درختچه هاي زير ديده مي شود.
1-Acer cinerascens كيكم
2-Acer monspessulanum كيكم
3-Amyhdalus revteri بادام
4-Cellis glabrata داغداغان
5-Crataegus Azarollus كيالك
6-Ficus caria انجير
7-Fraxin s.p ون
8-Pistachia matica بنه
9-Pistachia khinjak بنه
10-Plantanus orientalisچنار
11-Salixبيد
12-Juglans regiaگردو
ب- پرندگان منطقه شامل:
1-كبك
2-كبك دري
3-تيهو
4-با قرقره
5-كبوتر
6-فاخته
7-سار
8-گنجشك
9-كلاغ
10-كلاغ زاغي
11-داركوب
پرندگان شكاري: انواع شاهين ها - عقاب ها و لاشخورها.
در رودخانه منطقه شرايط جهت توليد و تكثير ماهيان سرد آبي مهيا ميباشد.
حدود چهارگانه منطقه آبشار مارگون
شمال: از دو راهي كمهر كاكان (چشمه آرزو) در امتداد جاده آسفالته روستاي جوب خاله تا تقاطع آن جاده خاكي مارگون و در امتداد همين جاده تا روستاي مارگون ودو راهي اسفيان محل پل و در امتداد جاده ماشين رو اسفيان تا گردنه شاه قلي.
شرق: از گردانه شاه قلي در امتداد دامنه كوه تا سراب اسفيان و در امتداد جاده قديم پس از گذشتن از دو راهي چيكان در امتداد جاده قديمي جيپ رو كمهر تا گردانه تاريخ
جنوب: از گردانه تاريخ در امتداد جاده قديمي جيپ روكمهر از گذشتن از دره ناصري بخورد به گردنه و پل و زراعت گودو لهي
غرب: از گردنه دپل زراعت گود ولهي به خط مقروض مستقيم به دو راهي كمهركاكان (چشمه آرزو)
2-گياهان مرتعي منطقه:
بعلت دخالت شديد انسان جوامع گياهي منطقه كاملاً تغيير يافته و علفهاي هرز جانشين آنها شده است.
گياهان مرتعي شامل:
از گرامينه ها
1-Stipa barbata - Bromus Tomentalus
2-Agropyron
3-Poa bulbosa
5-lolium
Alhagi camelurum خارشتر
Haltemia Persica
Glamdilofera شيرين بيان
Artemesia Herboalbaدرمنه
Astragalusگون
Prangus S.P جاشير
(جاشير در ارتفاعات منطقه وجود دارد و مهمترين علوفه جهت تغذيه زمستاني دامها مي باشد)
حيات وحش منطقه مارگان
الف- پستانداران منطقه عبارتند از:
1-قوچ و ميش
2-گل و بز وحشي
3-خرس
4-سمور
5-گرگ
6-روباه
7-شغال
8-كفتار
9-خرگوش
10-گراز
11-تشي
ب- پرندگان منطقه شامل:
1-كبك
2-كبك دري
3-تيهو
4-با قرقره
5-كبوتر
6-فاخته
7-سار
8-گنجشك
9-كلاغ
10-كلاغ زاغي
11-داركوب
پرندگان شكاري : انواع شاهين ها- عقاب ها- و لاشخورها.
در رودخانه منطقه شرايط جهت توليد و تكثير ماهيان سرد آبي مهيا مي باشد.
 | منطقه شكار ممنوع پادنا |  |
| منطقه شكار ممنوع پادنا: موقعيت جغرافيايي: اين منطقه با وسعت 40000 هكتار بين 32 52 تا 5052 طول شرقي و 38 28 تا 58 28 عرض شمالي در جنوب شيراز ودر شرق و شمال فيروزآبادواقع گرديده است. پوشش گياهي: پوشش گياهي عمدتا" درختان جنگلي : بنه (پسته وحشي )،بادام وحشي ،کيکم ، زيتون ،ارس ،داغداغان ،ارژن ،زالزالک ،گياهان مرتعي ،درمنه و گونه هاي علفي يکساله از خانواده گرامينه ولگومينوز
حيات وحش: پستانداران :کل وبز ،قوچ وميش ،گراز ، گرگ ،کفتار ، گربه وحشي، روباه، شغال ،تشي پرندگان : کبک ،تيهو کبوتر جنگلي ، قمري دارکوب ،چک چک ، هد هد ،سنگ چشم ، کمر کلي، سبز قبا ،کلاغ زاغي ،خانواده گنجشک،زنبور خوار و پرندگان شکاري
|
| منطقه شكار ممنوع توت سياه بوانات | |
منطقه شكار ممنوع توت سياه بوانات: موقعيت جغرافيايي: اين منطقه با وسعت 20000 هكتار بين 41 52 تا 1053 طول شرقي و 11 30 تا 21 30 عرض شمالي در شمال شرقي استان فارس و در انتهاي سوريان و بوانات واقع شده است. پوشش گياهي: بنه ،بادام،گز،انواع گون،قيچو گونه هاي يك ساله و چند ساله ميباشد. حيات وحش: كل وبز،قوچ وميش ، پلنگ،گرگ،روباه، خرگوش وپرندگان آن شامل كبك،كوكر،سينه سفيد وانواع پرندگان شكاري . |
| منطقه شكار ممنوع چاه نفت داراب | |
| منطقه شكار ممنوع چاه نفت داراب : موقعيت جغرافيايي: اين منطقه با وسعت 90000 هكتار بين طول جغرافيايي 2 55 تا 33 55 و عرض جغرافيايي 59 27 تا 4 28 در فاصله 135 كيلومتري جنوب شرقي داراب ودر مجاورت جاده داراب به بندر عباس واقع شده است. پوشش گياهي: بنه ،قيچ،بادام وحشي ،تنگرس،درمنه،شقايق وحشي،ارس،كيكم و گياهان خانواده گندميان. حيات وحش : كل وبز ،قوچ وميش ،پلنگ،گرگ،شغال،روباه معمولي،روباه سردم سفيد، تشي،خرگوش و... پرندگان: هوبره،دراج،كبك،تيهو، كبوتر ،قمري، بلدرچين،سينه سياه و... |
| منطقه شكار ممنوع خرمنكوه فسا | |
منطقه شكار ممنوع خرمنكوه فسا: موقعيت جغرافيايي: اين منطقه با وسعت 26582 هكتار بين 30 53 تا 40 53 طول شرقي و 9 29 تا 17 29 عرض شمالي در شرق شيراز ودر حاشيه جاده شيراز استهبان واقع گرديده است. پوشش گياهي:
حيات وحش: پستانداران :کل و بز ، قوچ و ميش خرگوش ،گرگ ، روباه و... پرندگان شامل: كبك،تيهوو انواع پرندگان شكاري | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| منطقه شکار ممنوع دالان | |
منطقه شكار ممنوع دالان: موقعيت جغرافيايي: اين منطقه با وسعت 30000 هكتار بين طول جغرافيايي 49 51 تا 5 52 و عرض جغرافيايي 35 28 تا 44 28 و در 62 كيلومتري غرب شهرستان فيروزآباد ودر 33 كيلومتري جنوب فراشبند قرار دارد. پوشش گياهي: درختان بنه،كلخنگ،بادام،كيكم،آلبالوي وحشي،گز،كنار،استبرق و انواع گونه هاي علفي.و... حيات وحش: كل وبز،قوچ وميش،پلنگ،كبك وتيهو،باقرقره و پرندگان شكاري. |
| منطقه شکار ممنوع دره باغ بوانات | |
منطقه شكار ممنوع دره باغ بوانات موقعيت جغرافيايي: در شمال استان فارس ما بين ¢ 33/°30 تا ¢1 /° 31 عرض شمالي و ¢ 54 /° 52 تا¢ 43 /° 53 طول جغرافيايي قرار گرفته است. حداكثر ارتفاع: 2859 متر حداقل ارتفاع: 1450 متر وسعت منطقه: 140000 هكتار حدود چهارگانه منطقه دره باغ شمال: از ده عرب و روستاي رستم آباد در امتداد دامنه كوه همباس و كوه پوزه سياه پس از قطع دو راهي اسفند آباد هنشك در امتداد دامنه كوه اسي بخورد به مزرعه برد شيراز شرق: از مزرعه برد شيراز در امتداد جاده خاكي ماشين رو به مزرعه چهرك جنوب: ازمزرعه چهرك در امتداد جاده خاكي قديمي سوراين ده بيد بخور به روستاي گوشتي در امتداد خط منحني 2500 به جاده آسفالته شيراز آباده در محل گردنه كولي كش و در امتداد جاده آسفالته تا دو راهي كارخانه سيمان آباده غرب: از دو راهي كارخانه سيمان آباده در امتداد جاده ماشين رو بطرف روستاي ولي آباد بخورد به ده عرب و روستاي رستم آباد. حيات وحش منطقه دره باغ عمده ترين حيوانات وحشي منطقه شامل: 1-كل و بز 2-قوچ و ميش 3-پلنگ 4-گرگ 5-روباه 6-خرگوش 7-تشي عمده ترين پرندگان منطقه شامل: 1-كبك 2-تيهو 3-با قرقره 4-كبوتر وحشي 5-پرندگان شكاري 6-لاشخورها پوشش گياهي عمده ترين پوشش گياهي منطقه شامل: 1-درخت بنه 2-بادام وحشي 3-آلبالو وحشي 4-كيكم 5-انجير وحشي 6-قيچ درمنه 7-كما اترپيكلس 8-گز 9-زرشك 10-ني 11-كاروان كش 12-گوش بره 13-كاكوتي 14-برنجاسف 15-شقايق زرد 16-انواع گون 17-كنگر 18-اسپند 19-گونه هاي علفي يكساله منابع آبي منطقه دره باغ چشمه مرواريد - چشمه همبس- چشمه رفوك- چشمه آب مك- چشمه فريادون- چشمه بيدخنك- چشمه سرخابي- چشمه دره نار- چشمه اموك- چشمه دره باغ- چشمه لاي نيريز- چشمه انجير - چشمه پازندون - چشمه اسي آثار تاريخي منطقه دره باغ در محورهاي غرب و شمال و شرق منطقه قلعه هاي قديمي معروف به قلعه نواحي - كاروانسراهاي شاه عباس |
| منطقه شکار ممنوع فراشبند | |
منطقه شكار ممنوع كوه دالان فراشبند موقعيت جغرافيائي: اين منطقه در 62 كيلومتري غرب فيروزآباد و در 23 كيلومتري جنوب فراشبند واقع شده و در بين طول جغرافيايي ¢ 49/°51تا ¢ 5/°52 و عرض جغرافيايي ¢35/°28 تا ¢44/°28 قرار دارد حداكثر ارتفاع: 1690 متر حداقل ارتفاع: 789 متر وسعت منطقه: حدود 30000 هكتار حدود چهارگانه منطقه شكار ممنوع كوه دالان شمال: پوزه آبگرم در امتداد جاده ماشين رو به طرف تاسيسات پالايشگاه دو راهي امامزاده شهيد فراشبند شرق: دو راهي امامزاده شهيد در امتداد جاده ماشين رو مورتي تا جشمه و گرفنه مورتي جنوب: گردنه مورتي در امتداد ماشين رو تا دو راهي بدل و در امتداد جاده جهاد سازندگي بدل تا بيشه زرد (دو راهي دشت پلنگ) غرب: بيشه زرد در امتداد جاده ماشين رو فراشبند پوزه آبگرم وضعيت طبيعي كوه دالان با وسعتي حدود 30 هزار هكتار در 23 كيلومتري جنوب فراشبند و در 62 كيلومتري غرب فيروزآباد قرار دارد. شكل مورفولوژيك منطقه عمدتاً كوهستاني و داراي زيستگاه و پناهگاههاي مناسب جهت زيست حيوانات كوهزي مي باشد و دشتها با جنگلهاي نيمه متراكم كنار زيستگاه خوبي براي حيوانات دشت زي مي باشد. پوشش گياهي منطقه شكار ممنوع كوه دالان فراشبند پوشش گياهي در دشتها عمدتاً جنگلهاي كنار بصورت پراكنده و نيمه متراكم و گونه هاي علفي يكساله بخصوص بهمني و انواع گون مي باشد و در سايز نقاط ارتفاعات درختان: 1-بنه 2-كلخنگ 3-بادام 4-كيكم 5-خوشك 6-آلبالو وحشي 7-گز 8-استبرق 9-كنار 10-خارشتر حيات وحش منطقه دالان فراشبند در حال حاضر عمده ترين حيوانات وحشي منطقه شامل: 1-كل و بز 2-قوچ و ميش 3-پلنگ 4-گرگ 5-روباه 6-شغال 7-تشتي 8-خرگوش پرندگان منطقه شامل: 1-كبك 2-تيهو 3-با قرقره 4-توكا 5-چك چك 6-بلبل 7-دو ميل 8-عقاب طلائي 9-كبوتر وحشي |
| منطقه شکار ممنوع کوه دراءممسنی | |
منطقه شكار ممنوع كوه دراء‌ممسني موقعيت جغرافيايي: 30 كيلومتري غرب شهرستان كازرون و جنوب شهرستان نورآباد ممسني (42 كيلومتر) وسعت : 80000 هكتار حدود چهارگانه منطقه كشار ممنوع كوه دراء‌ممسني شمال: روستاي بشارجان - نوازگلي- بابامنير شرق: بيگدلي- روخانه شور جنوب : روستاههاي صفر بگ- ميلاتون - بيدگرز غرب: روستاي ميشان حيات وحش منطقه بدليل وجود پناهگاه آب و پوشش گياهي مناسب و عدم تمركز مراكز فعاليتهاي كشاورزي و روستايي در مجاورت آن محيط مناسبي جهت گونه‌هاي مختلف پستانداران و پرندگان است. پستانداران : 1-كل و بز 2-قوچ و ميش 3-گراز 4-تشي 5-خرگوش 6-روباه قرمز 7-شغال 8-كفتار 9-گرگ 10-خرس 11-پلنگ 12-كراكال 13-گوركن 14-سنجاب پرندگان: 1-كبك 2-تيهو 3-هوبره 4-قمري 5-كبوتر جنگلي 6-كبوتر چاهي 7-چكاوك كاكلي 8-چكاوك هدهدي 9-بلبل خرما 10-كنگ چشم 11-طرقه بنفش 12-چك چك سر سياه 13-چي جاق 14-زاغي 15-كمركلي كوچك 16-كهر كلي بزرگ 17-سهره جنگلي 18-كمركلي جنگلي 19-چرخ ريسك بزرگ 20-سهره جنگلي 21-هدهد 22-سبزه قباي هندي 23-سبزه قباي معمولي 24-زنبور خورك سبز 25-زنبور كلو خرمائي 26-كوكر 27-دليجه 28-عقاب دستي 29-قرقي 30-جغد كوچك 31-عقاب طلائي 32-دليجه كوچك 33-چاق لق پوشش گياهي پوششهاي جنگلي و مرتعي منطقه معرف جنگلها و مراتع مناطق خشك و نيمه خشك كوهستاني است شامل 1-كنار 2-استبرق 3-بادام 4-بنه 5-انجير 6-بلوط 7-گيلاس وحشي 8-كيكم 9-كيالك 10-افورا 11-گون جنگلهاي بلوط منطقه بيش از 90% سطح منطقه را تشكيل مي دهند. |
| منطقه شكار ممنوع كوه سياه ارسنجان | |
منطقه شكار ممنوع كوه سياه ارسنجان: موقعيت جغرافيايي : اين منطقه با وسعت 30000 هكتار بين 8 53 تا 17 53 طول شرقي و 45 29 تا 15 30 عرض شمالي در جنوب غربي شهر ارسنجان واقع شده است. پوشش گياهي: گون،درمنه، آويشن، جاشير،گرامينه،جارو وساير گياهان علوفه اي و درختها ودرختچه هايي شامل: بنه ،كيكم،بادام،گلابي وحشي، گز، كلخنگ،تنگرس، ارفژن وزالزالك. حيات وحش: كفتار،روباه،گرگ،گرازوپرندگان شامل: كبك،باقرقره،،شاهين،عقاب،تيهو و دليجه ميباشد. |
| منطقه شكار ممنوع كوه گورم | |
منطقه شكار ممنوع كوه گورم: موقعيت جغرافيايي: اين منطقه با وسعت 50000 هكتار بين 26 53 تا 32 53 طول شرقي و 37 28 تا 51 29 عرض شمالي در شهرستان جهرم قرار دارد. پوشش گياهي: در اکثر ارتفاعات ياد شده درختان جنگلي بادام کوهي , بنه , کهکم , کلخنگ , کيالک ( زالزالک ) , ارژن , انجير وحشي , گيلاس وحشي , ارس يا سروکوهي , مورد , خرزهره , استبرق و کنار ديده مي شود که گونه جنگلي غالب در منطقه درختان بادام وحشي و ارس تشکيل داده است . از گونه هاي مرتعي مي توان چندان , گون , درمنه , خارشتر , آنغوزه , کنگر , ريش بز , آبنوس , لاکتوکا , ) کاهو وحشي ) و گرامينه ها نام برد . از گياهان دارويي نيز مي توان آنغوزه , ختمي , بابونه , رازيانه , شاتره , کاسني , بومادران , تلخه بيان , شيرين بيان و ثعلب نام برد . حيات وحش: با توجه به ارتفاعات صخره اي و صعب العبور , زيستگاهي مناسب براي جانوران وحشي به شمار مي آيد . طبق سر شماري در آبانماه سال 84 از حدود 15% کل منطقه و طي يک رزو سرشماري تقريبا" تعداد 170 رأس کل و بز و 35 رأس قوچ و ميش مشاهده گرديد هم چنين منطقه داراي آهو و پلنگ ( هر دو به ندرت مشاهده مي شود ) , گرگ , روباه , خرگوش , تشي , لاک پشت و ... نيز به وفور مشاهده مي شود . نيز زيستگاه پرندگاني از قبيل کبک , تيهو , قمري , انوع عقاب ها , دليجه , بحري , شاهين , انواع کبوترها , کمر کولي , چک چک کوهي , دارکوب , هد هد , کوکرها , لاشخورها , اواه چکاوک ها , چرخ ريسکها , توکاها , پرستوها , بلبل خرما , زنبور خور , سبزه قبا , سليم طوقي , ليکو , کلاغ ها و گنجشکها که همگي به وفور مشاهده مي گردد مي باشد . |
| منطقه شكار ممنوع كوه هوا وتنگخور لامرد: | |
منطقه شكار ممنوع كوه هوا وتنگخور لامرد: موقعيت جغرافيايي: اين منطقه با وسعت 80000 هكتار بين طول جغرافيايي 41 52 تا 21 53 و عرض شمالي 40 27 تا 56 27 در فاصله 85 كيلو متري شمال لامرد و 65 كيلومتري جنوب غربي و غرب خنج قرار دارد. پوشش گياهي: كنار،استبرق،بنه،كلخنگ،بادام وحشي، كيكم، انواع گون وگونه هاي مرتعي . حيات وحش: پستانداران شامل : كل وبز ،قوچ وميش،گرگ،پلنگ،روباه،شغال،خزندگان وانواع پرندگان شكاري و كبك وتيهو ميباشد. |
| منطقه شكار ممنوع كوهستان داراب | |
منطقه شكار ممنوع كوهستان داراب: موقعيت جغرافيايي: اين منطقه با وسعت 50000 هكتار بين طول جغرافيايي 21 55 تا 54 55 و عرض جغرافيايي 16 28 تا 47 28 در حوزه شهرستان داراب ودر حوالي روستاي لايزنگان واقع گرديده است. پوشش گياهي: ارس،بنه،كلخنگ،بادام وحشي ،تنگرس،ارژن،كيكم،زالزالك،انجير وحشي،آلبالو،گيلاس وحشي،خرزهره،گون، كلاه مير حسن و مورد. حيات وحش: كل وبز،قوچ وميش،پلنگ،گرگ،شغال،روباه،خرس، جوجه تيغي،خرگوش،گراز،كفتارو پرندگان آن شامل:كبك،تيهو،بلدرچين،جغد،كبوتر جنگلي،انواع عقاب،سارگپه،خزندگاني نظير:مارهاي مناطق گرم وخشك لاك پشت،سمندرو... |
| منطقه شكار ممنوع مزايجان | |
منطقه شكار ممنوع مزايجان: موقعيت جغرافيايي: اين منطقه با وسعت 40000 هكتار در 25 54 طول شرقي و 28 21 عرض شمالي ودر 70 كيلومتري جنوب شهرستان داراب و شرق زرين دشت در ارتفاعات كوه مرو تلخي واقع شده است. پوشش گياهي: گرامينه،كلاه مير حسن،گون،كنگر،بومادران،اسپند،گياهان دارويي ودرختان ودرختچه هايي چون بنه،كيكم،ارژن،بادام،تنگرس،خوشك،آلبالوي وحشي وكاروان كش . حيات وحش: كل وبز،قوچ و ميش ،گراز،كفتار،خرگوش،گرگ،تشي وپرندگان شامل: كبك،تيهو،باقرقره،وزنبور خوار ،كبوتر چاهي،پرستو، زاغ نوك سرخ، سهره،چكاوك، چك چك، زرده پره و هوبره . |
| منطقه شكار ممنوع مل بلند | |
منطقه شكار ممنوع مل بلند: موقعيت جغرافيايي: اين منطقه با وسعت 12000 هكتار بين طول جغرافيايي 33 52 تا 40 53 و عرض جغرافيايي 4 29 تا 13 29 در 52 كيلومتري جنوب شرقي شيراز و درمحور شيراز فيروزآباد قرار دارد . پوشش گياهي: پوشش گياهي عمدتا" درختان جنگلي ومرتعي عمده ترين گونه هاي گياهي منطقه شامل بنه ، ،بادام وحشي، کلخنگ ،کيالک،کيکم، تنگس،انواع گون،آويشن ، کما ،ارژن ،،گياهان مرتعي يکساله وچند ساله ميباشد،
حيات وحش: پستانداران :کل وبز ،قوچ وميش، خرگوش ،گراز ، گرگ ،کفتار ، روباه، شغال ،تشي پرندگان : سنگ چشم، زاغي ، کبک ،تيهو،گنجشک ،، دليجه،چک چک کوهي ، کمر کلي ،سهره معمولي.
|
| منطقه شکار ممنوع مهارلو | |
منطقه شكار ممنوع درياچه مهارلو موقعيت جغرافيايي: درياچه مهارلو در 18 كيلومتري جنوب شرقي شيراز بين طول جغرافيايي ¢42/°52 و¢ 59 /° 52 و عرض شمالي¢ 18 /° 29 و¢ 32/°29 قرار دارد. وسعت منطقه: 25000 هكتار ارتفاع از سطح دريا: 1480 متر عميق ترين نقطه درياچه : 2 متر حدود چهارگانه منطقه شكار ممنوع درياچه مهارلو شمال: حريم درياچه مهارلو بعد از روستاي نيلگونك در امتداد جاده ماشين رو تا حوالي روستاي گشتگان بالا. شرق: از حوالي روستاي گشنگان بالا در امتداد جاده خاكي جيپ رو پس از گذشتن از شرق ارتفاع 1747 متري به آبادي قند يلك و در امتداد همين جاه به روستاي 1 علي دوست و درحريم درياچه تا حوالي روستاي چاه انجير جنوب: از حوالي روستاي چاه انجير در امتداد جاده تابستاني بخورد به جاده آسفالته شيراز سروستان در محل روستاي سيف آباد حريم درياچه در امتداد جاده آسفالته شيراز تا روستاي مهارلو غرب: حريم درياچه از روستاي مهارلو در امتداد جاده آسفالته شيراز تا برم شور پائين و در حريم درياچه و تالاب بخورد به جاده ماشين رو در حوالي روستاي نيلگونك وضعيت طبيعي و حوزه آبريز اين منطقه با ارتفاع 1460 متر نسبت به سطح دريا بصورت درياچه با آب شور و شيرين در محل ورودي آبريزها بصورت تالابي و ني زار مي باشد و در ضلع شرقي از روستاي گشتگان بالا تا روستاي اعلي دولت قسمتي از منطقه كوهستاني مي باشد كه بدليل اهميت زيستگاهي جزء محدوده مي باشد و حوزه آبريز شامل چشمه قصر قمشه،چنار سوخته، رودخانه خشك، زهكش فرودگاه،زهكش خط لوله گاز،چشمه پيربنو ، چشمه كوشك خليل باباخاني - چشمه دهنو و باباجاجي مي باشد. گونه هاي گياهي تالاب مهارلو انواع گياهان حاشيه اي جو، خارشتر،توت، انجير،انار،بيد و گياهان تالاب گز (Tamarix) مورا (Suaeda) - ازتيره اسنفاجيان (Salicoruia) گياهان شوربستر (Phragmatis) ،ني (Typha) ، لوئي (Charasp) گونه هاي جانوري تالاب پرندگان شامل بيش از 26 گونه پرنده اعم از گونه هاي مهاجر و بومي مي باشد. اعم پرندگان زادآور تالاب عبارتند از: انواع آبچليك ها نظير چوپان، نوك خنجري،انواع سليم ها بخصوص سليم طوقي كوچك ، سليم شني. در ني زارهاي ضلع شمال غربي و ني زارهاي بر مشور انواع پرندگاني نظير حواصل ارغواني ،تنجه،آنقوت، حواصيل زرد،اگرت كوچك،زادآوري مي نمايند. گونه هاي زيادي از انواع اردكها بخصوص اردك گيلار، اردك سرسبز،خوتكا و جمعيت كثيري فلامينگو متجاوز از 14000 قطعه در تالاب فوق زمستان گذراتي مي نمايند. منابع تامين كننده آب تالاب تالاب مهارلو داراي سه منبع مهم تامين كننده آب مي باشد. 1-رودخانه خشك شيراز: در فصول پرباران اين رودخانه ميزان متنابهي آب وارد تالاب مي نمايد كه كليه حوزه بخش غربي شهرستان شيراز را در بر مي گيرد.علي رغم اينكه رودخانه فصلي است ولي در سالهاي پرباران در تمام طول سال آب به تالاب وارد مي نمايد. 2-دشت سلطان آباد و زهكشي پل فسا: در گذشته دشت بصورت يك منطقه تالابي بود ولي با توسعه شهر شيراز (احداث فرودگاه و پايگاه هوايي) و احداث چند رشته زهكش بمنظور دستيابي به زمين اين تالاب خشك،آب آن از طريق زهكش پا فسا به تالاب وارد مي شود كه در حال حاضر آبي از اين طريق وارد نمي شود. 3-چشمه هاي نيلگونك،بابونك، در منتهي اليه شمال غرب تالاب: از جمله چشمه هاي دائمي كه مقدار كمي آب وارد بخش شمال غرب تالاب مي گردد. |
| منطقه ممنوعه شكار گورم جهرم | |
عمده ترين گياهان منطقه
| Juniperus Exelsa | 1-ارس |
| Pistacia Matica | 2-بنه |
| Pistacia Khinjuc | 3-گلخنگ |
| Acer Cinerascens | 4-كيكم |
| Amygdalus Scoparia | 5-بادام وحشي |
| Ficus Carica | 6-انجير وحشي |
| Amygdalus lycioides | 7-تنگرس |
| Daphne Mucronata | 8-خشك |
| Mrtas Communis | 9-مورد |
| Neroiam Communis | 10-خرزهره |
| Calo tropis Procera | 11-استبرق |
| Ziziphus Spina Christi | 12-كنار |
| Prunus Diffusa | 13-آلبالو وحشي |
| Hultemia Persica | 14-ورك |
| Laviatae | 15-گوش بره |
| Astragallus | 16-گون ها |
| Euphorbia laric | 17-فرنيون |
| Alhagi Camelorum | 18-خارشتر |
| Aftemisia Herbaalba | 19-درمنه |
| Onobrhchis Arnacantha | 20-اسپرس |
| Ziziphora Tenuior | 21-كاكوتي |
| Ferhedra SP. | 22-كنگروحشي |
| Ferula Asufoetida | 23-آنقوزه |
| Echinpaos | 24-ريش بز |
| Levisticum Officinalis | 25-بومادرون |
| Prangus SP. | 26-شكرتينال |
| Amygdalus Reuteri | 27-كما |
| Prangus SP. | 28-جاشير |
| Amygdalus Reateri | 29-ارژن |
| Peganum Harmala | 30-اسفند |
| Alcea Ficifolia | 31-ختمي |
| Alium SP. | 32-پياز كوهي |
| Acanthalimon | 33-كلاه مير حسن |
| Amygdalus Lyeiiodes | 34-تنگرس |
| Capara Heggrus | 1-بز و پازن وحشي |
| Ovis Ammon | 2-قوچ و ميش وحشي |
| Gazella Subgutturosa | 3-آهو (در قسمت دشت بندرت) |
| Pantera Pardus | 4-پلنگ |
| Canis Lupus | 5-گرگ |
| Vulpes Vulpes | 6-روباه |
| Leapus Capensis | 7-خرگوش |
| Hgstrix Indica | 8-تشي |
| | 9-لاك پشت |
| Alectoris Chukar | 10-كبك |
| Ammoperdix Griseogularis | 11-تيهو |
| Streptopelia turtur | 12-قمري |
| Picidae | 13-داروكوب |
| Oenanthe Oenanthe | 14-چك چك كوهي |
| Sittidae | 15-كمر كاكلي |
| Columbidae | 16-انواع كبوترها |
| Vpupa Epops | 17-هدهد |
| Pteroclididae | 18-انواع كوكرها |
| Vultures | 19-لاشخورها |
| Eagles | 20-عقابها |
| Lniidae | 21-انواع سنگ چشم ها |
| | 22- ا نواع چكاوكها |
| Paridae | 23-ا نواع چرخ ريسكها |
| Hiruncinidae | 24-ا نواع پرستوها |
| Turdidae | 25-ا نواع توكاها |
| Pyenonotus Apiaster | 26-بلبل خرما |
| Merops Apiaster | 27-زنبورها خور |
| Coracias Garrulus | 28-سبزه قبا |
| Oriolus Oriolus | 29-پري شاهرخ |
| Charadrius Hiaticula | 30-سليم طوقي |
| Turdoides | 31-كيلو |
| Corvidae | 32-كلاغها |
| Ploceidae | 33-گنجشكها |
عمده ترين منابع آبي علاوه بر رودخانه قره تاج عبارتند از: چشمه سليماني، چشمه خرزهره، آب زرك، آب حصين چاه تخته سنگ - آب شور - خوشاب هكان- چشمه كنگري
اينك در عصري زندگي مي‌كنيم كه پديده‌هاي آفرينش در اثر هجوم انسان متمدن سيماي واقعي و بديع خود را به سرعت از دست مي‌دهند. ديگر چهره واقعي طبيعت را جز در مناطق بسيار دور از تمدن و صنعت نمي‌توان ديد و انسان به حكم فطرت خويش ناگزير از مشاهده شكوه طبيعت و تدبر در اين موهبتهاي الهي است.
چرا قرآن كريم اين همه اصرار دارد كه انسانها درباره انفال الهي انديشه كنند؟
چرا كتاب خداوند تابرك و تعالي اين همه تأكيد دارد كه طبيعت را بررسي و مطالعه كنيم؟ اينها از
زيباترين و رساترين سوالهاي مطروحه است.
در چنين برهه زماني كشورهاي جهان و از جمله ايران مصصم شدند تا تدابيري اتخاذ نمايند كه حداقل قسمتي از انواع پديده‌هاي طبيعي را حتي با صرف هزينه‌ها و زحمات و مشتقت بسيار بصورت دست‌نخورده يا كمتر دست خورده حفاظت كند. منطقه حفاظت شده بهران گور نيز نمونه‌اي برجسته از مظاهر طبيعت ايران است كه داراي خصوصيات منحصر بفرد و نادري از نظر زيبايي، تاريخي و معرفت الارضي همراه با تنوع گونه‌هاي گياهي و جانوري است كه تا حدي بگر و دست نخورده باقي مانده و به لطف تنوع جغرافيايي و اقليمي سرشار از زيبائيهاي شگفت‌انگيز ميباشد كه در اين مختصر به معرفي آن مي‌پردازيم. منطقه حفاظت شده به محدوده‌اي از منابع طبيعي كشور اعم از جنگل و مرتع، دشت، آب و كوهستان اطلاق مي‌شود كه از لحاظ ضرورت حفظ و تكثير نسل جانوران وحشي، حفظ و احياء رستنيها و وضع طبيعي آن داراي اهميت خاصي بوده و تحت حفاظت قرار مي‌گيرد.
تاريخچه
اين محدوده كه قبلاً بصورت منطقه آزاد كنترل مي‌شد. در سال 1351 با عنوان منطقه حفاظت شده بهرام گور تحت كنترل اداره كل حفاظت محيط زيست فارس قرار گرفت كه بجهت غذاي زيستي بويژه گورخر آسيايي اسم خود را نام يكي از سلاطين ساساني ايران به نام بهرام گور كه علاقه وافري به شكار گور داشته گرفته است. در روستاي قطرويه كه همجوار منطقه ميباشد خرابه‌اي اكنون وجود دارد كه بقول اهالي استراحتگاه بهرام گور در هنگام شكار بوده است. وسعت اين منطقه در حال حاضر 420000 هكتار ميباشد كه ---- آن منطقه امن اعلام و هر گونه ورود دام. تعليف و بهره‌برداري در آن ممنوع است. قسمت اعظم استان فارس با توجه به وضعيت آب و هوايي كشور در ناحيه گرم و خشك يا خشك و نيمه‌خشك قرار مي‌گيرد. شهرستان نيريز كه در قسمت شرق استان فارس با استانهاي يزد و كرمان و هرمزگان همسايه ميباشد در چنين اقليمي واقع گرديده است. اين شهرستان بر اساس طبقه‌بندي آقاي پابر كارشناس فائو در منطقه نيمه‌استپي قرار مي‌گيرد.
عوارض طبيعي
بهرام گور بر روي سلسله جبال زاگرس واقع شده و داري رشته‌كوهها و دره‌ها و دشتهاي نسبتاً وسيعي بشرح زير ميباشد:
رشته‌كوههاي كر سفيد زيارت، كوه سرخ بزرگ.
دره‌هاي آغل سنگي. طبقي. چاه مروي، چاه تيز، گلو معدن. چاه سبز، گليكو، چاه دراز، زيارت، مغلي. چاه تنگل، چاه بيد، چكو، چاه بادام.
دشتهاي ريگ جمشيد، ده وزير، عين‌الجلال، چاه ميل، پريا و گرد طول، شوريه و ده برين. كر سفيد. چشمه انجير، گزي و قطرويه.
چشمه‌هاي فراواني با پراكنش نسبتاً خوبي در سطح منطقه حفاظت شده وجود دارند امادبي آنها كم بوده و در طول سال با توجه به ميزان بارش متغيير و تعدادي از چشمه‌ها نيز فصلي ميباشد كه در تابستان و پاييز خشك مي‌شوند. ديگر منابع آبي منطقه شامل تعداد زيادي چاه و قنات و سه دستگاه تلمبه بادي ميباشد.
حيات وحش
بهرام گور داراي اكوسيستمي نيمه كويري و نسبتاً خشك بوده كه به لحاظ آغاز اقليم خشك از همين منطقه زيستگاه بسيار متنوعي براي گونه‌هاي متعددي از وحوش و گياهان ميباشد كه تعدادي از آنها در كشور و قاره آسيا كميباب هستند. وجود رشته كوهاي نسبتاً مرتفع و دشتهاي وسيع و تپه ماهورهاي متنوع موجب شده است كه در طول ساليان گذشته وحوش اين منطقه به طور طبيعي مورد حفاظت قرار گيرند. توسط اداره كل حفاظت محيط‌زيست فارس نيز تحت كنترل و نظارت ويژه قرار دارد نسبتاً مناسب بوده كه ميتواند ذخيرگاه مهم ژنتيكي جانوري و گياهي كشور و جان در چنين اقليمي محسوب گردد.
گونه‌هاي مهم حيات‌وحش اين منطقه عبارتند از :
گورخر، جيبير. قوچ و ميش، كل ويز، تنشي، خرگوش، يوزپلنگ، پلنگ، گربه وحشي، گرگ، كفتار، شغال روباه، معمولي.
جبيرك اين حيوان علفخوار با تحمل شرايط سخت زيستگاهي نيمه‌كويري در منطقه حفاظت شده بهرام گور تقريباً با گور خر هم زيستگاه است. تعداد اين حيوان چه در گذشته و چه حال نسبتاً محدود بوده و فعلاً در بعضي از دشتهاي بهرام گور مشاهده مي‌شود. جبير حيوان كوچكي است كه ارتفاع شانه نر به 65 سانتيمتر و وزن آن به 25 كيلوگرم بالغ مي‌شود. ماده‌ها تا حدودي كوچكترند. جبير از آهو باريك‌تر و جثه كوچكتر دارد. نر و ماده آن هر دو شاخ دارند. شاخ جبير از روبرو مستقيم به نظر مي‌آيد در حاليكه شاخ آهوي نر از روبرو انحناي مخصوصي به شكل چنگ موسيقي دارد. جبير ماده داراي شاخهاي كاملاً مستقيم است كه از نظر طول به اندازه شاخ جبير نر، اما از نظر قطر نصف آن است. به دليل زندگي در بيابانهاي بي‌آب و علف، جبير به تعداد زياد در يك گله ديده نمي‌شود. تعداد جبيرهاي يك گله ممكن است حداكثر به بيست يا سي راس برسد ولي بر خلاف آهو هرگز گله‌هاي صد‌تايي جبير ديده نشده است. فصل جفت‌گيري در شمال ايران پاييز و بيشتر در مهر و آبان است.
ماده‌ها يك يا دو نوزاد در فروردين و ارديبهشت به دنيا مي‌آورند. در سالهاي پر باران گاهي در پاييز نيز عمل زايمان تكرار مي‌شود. فصل جفت‌گيري در جنوب ايران دو ماه جلوتر است.
گور خر: اين حيوان وحشي علفخوار در بعضي از مناطق نيمه‌كويري ايران زيست مي‌نمايد كه مهمترين زيستگاه آن در حال حاضر منطقه حفاظت شده بهرام گور ميباشد گور خر در داخل منطقه بهرام گور مهاجرتهاي كوتاهي از نظر طول مسافت در فصول مختلف سال و در بعضي از سالها كه ممكن است در اثر كمي بارندگي، خشكسالي پيش آيد و يا در اثر ناامني زيستگاهي به خارج از منطقه نيز انجام مي‌دهد كه اين نوع مهاجرتها ميتواند منجر به نابودي آن گردد. گور، اسب وحشي غرب آسياست. اززمانهاي قديم. نژادهايي با اين خصوصيات از مديترانه تا مغولستان ميزيستند. كوچكترين نژاد آن يعني گور سوريه امروزه احتمالاً منقرض شده است.
سابقاً گور در بسياري از دشتها و كويرهاي ايران به وفور ملاحظه مي‌گرديد. امروزه اغلب اين مناطق به زمينيها زراعي تبديل گردديه و در حال حاضر پراكندگي گور محدود به كوير مركزي و قسمتهايي از خراسان، كرمان و فارس است. تقريباً همه گورهاي ايران در مناطق تحت حفاظت ويژه زندگي مي‌كنند. فتوتيپ ظاهري گور حد فاصل بين اسب و الاغ ميباشد. گور پستاندارد زيبايي است. پهلوهايش سفيد رنگ و يك نوار سياه درشت دارد كه از يالها شروع و به دم ختم مي‌شود. ارتفاع شانه در نرها به 140 سانتيمتر مي‌رسد. ماده‌ها از نرها كوتاهتر و باريك‌ترند. گور نر نسبت به قلمرو خود حالت مالكيت شديد دارد و از آن در مقابل گورهاي نر شديداً دفاع مي‌كند. ماده‌ها در خرداد يا تيرماه يك كره به دنيا مي‌آورند. فصل جفت‌گيري بلافاصله بعد از زايمان آغاز مي‌گردد بين گورهاي نر در اين فصل مبارزه‌اي شديد و طولاني آغاز مي‌شود. مبارزه با لگد‌كوبي و گاز گرفتن و تعقيب كردن همراه است. گورهاي نر بالغ در اين فصل هميشه زخمهايي در روي شانه و گردن دارند. همچنين قسمتهايي از دم خود را نيز از دست مي‌دهند. گاهي در حين مبارزه دم بكلي قطع مي‌شود. تعداد نرهاي هر گله تا سي راس مي‌رسد. اين گله‌ها از يك گور نر و چندين گور ماده و كره تشكيل شده‌اند. گاهي چند گله بهم نزديك مي‌شوند و گله بزرگتري را تشكيل مي‌دهند كه تعداد گورها به صدها راس بالغ مي‌شود. اما گله‌هاي بزرگ دوام چنداني نداشته و سريعاً از هم جدا مي‌شود گورهاي تنها و منزوي معمولاً نرهاي جواني هستند كه نتوانسته‌اند گور ماده‌اي را در كنترل خود نگهدارند.
يوزپلنگ:
جمعيت اين حيوان در گذشته نه چندان دور در اكثر نقاط كشور فراوان بود. اما به علت تخريب و از بين رفتن تعادل زيستگاه‌ها و كاهش جمعيت وحوش خصوصاً از بين رفتن حيواناتي نظير آهو و جبير و خرگوش كه غذاي اصلي اين زيباي پر ابهت را تشكيل مي‌دهند. جمعيتش را كاهش داده بطوريكه در حال حاضر جز در بعضي از مناطق نيمه‌كويري و حاشيه كويرهاي ايران آنهم با تعدادي انگشت شمار در كمتر كشوري يافت مي‌شود.
خزندگان كه از آنجا كه بهرام گور منطقه خشك و نيمه‌كويري است با برخورداري از گونه‌هاي متعدد جوندگان و انواع حشرات محيط مناسبي را براي زيست تعدادي از خزندگان نظير مارها ( شتر مار شيرازي، افعي شاخدار، تير مار و مارهاي گرگي، پلنگي، شتري، قيطاني). سوسمارها، مارمولكها، بزمچه‌ها و لاك‌پشت‌ها. دوزيستان و ماهي قنات بوجود آورده است.
قابليت‌هاي توريستي منطقه
چون بهرام گور بين سه استان فارس، كرمان و يزد واقع شده و از سويي جاده شيراز، بندر عباس و كرمان از كنار اين منطقه عبور مي‌نمايد. از موقعيت بسيار مطلوبي براي جذب توريسم برخوردار است. وسعت زياد منطقه و تنوع زيستي آن و آب و هواي نسبتاً خوب ديدن گونه‌هاي گياهي بويژه در فصل بهار كه سراسر محدوده را گل و سبزه فرا مي‌گيرد و چه وحوش متنوع منطقه خصوصاً جمعيت بسيار زياد كبك كه همگي انگيزه‌هاي مهم فراخوان توريسم مي‌باشند. در پايان ذكر بعضي از موارد قانوني درباره مناطق حفاظت شده را بي‌مناسبت نمي‌داند:
قطع اشجار، بوته‌كني، تجاوز و تخريب محيط‌زست، خارزني، ذغال‌گيري و بطور كلي هر عملي كه موجب از بين رفتن رستنيها و تغيير اكوسيستم شود در مناطق حفاظت شده ممنوع است.
مبادرت به شكار و صيد در مناطق حفاظت شده ممنوع و موكول به تحصيل پروانه ويژه ميباشد.
رفتن به منطقه حفاظت شده بهرام گور و ديدن گورخرها سفر در زمان است. انسان را هزاران سال به عقب باز مي‌گرداند گويا هم عصر با بهرام گور هستي. فكر او رفته است ولي ديدار گورها مانده است.
(( بهرام كه گور مي‌گرفتي همه عمر ديدي كه چگونه گور بهرام گرفت)) رخددادهاي آن زمان، تعقيب و گريز گورها. جيبرها در اين دشت كه بهرام بر پشت اسب خود سوار و عنان را به دست گرفته در گرد و خاك حاصل از فرار گورها گم مي‌شود. همانند پرده نمايش از جلو چشمان مي‌گذرد. بلي او رفت و اين دشت با نسلي از همان گورها مانده است.باشد كه آيندگان بهرام گور را زنده و پويا در اختيار داشته و شادابي و نشاط كليه زيستمندان در عرصه‌هاي متنوع ميهن اسلامي و همه جاي كره مسكون با حفظ و حراست محيط‌زيست استمرار يابد.
| نام فارسي | نام محلي | نام علمي |
| قوچ وميش كل و بز فلامينگو كفچه نوك كاكايي اگرت كوچك هوبره كبك تيهو | - | OVIS ORIENTALIS CAPRA AEGARUS PHOENICOPTERUS RUBER PLATALEA LEUEORODIA LARUS GENEI EGRETTA GULARIS CHLAMYDOTIS UNDULATA CHUKAR CHUKAR AMMOPERDIX GRISEOGULARIS |
| نام فارسي | نام محلي | نام علمي |
| 1-پسته وحشي 2- پسته وحشي 3- بادامك 4- بادام وحشي 5- انجير | پسته کلخونگ تنگرس | Pistacia atlantica Pistasia Kinjuk Amygdalus scoparia Amygdalus hyciodis Ficus ghannis |
| نام فارسي | نام علمي |
| 1- سياه شور 2- اشنان 3- كيكم 4- قيچ 5- ني | Suaeda sp Seidlitza sp Acer monspessulanum Zygophylum sp Phragmetis sp |
| نام فارسي | نام علمي |
| 1- چوبك 2- درمنه 3- پيچك 4- گون 5- ابنوس | Acanthophylum bracteatum Artemisia sp Convoivolus sp Z ygophylum sp Ebenus sp |
| نام فارسي نام علمي |
| ميخك شيرازی Dianthushafezi بومادارن Achilleaeriophors شكرتيغان فارسي Ecchinops farsica خاكشير تلخ شيرين Erysmumoleifolium |
| شرح امكانات | امكانات موجود | امكانات مورد نياز |
| پاسگاه | 3 واحد | 2 واحد |
| نيروي انساني | 14نفر | 15 نفر |
| اسلحه | 7 قبضه | 15 قبضه |
| بيسيم دستي | 5 دستگاه | 10دستگاه |
| بيسيم خودرويي | يكدستگاه | 2 دستگاه |
| خودرو | 3 دستگاه | 2 دستگاه |
| موتور سيكلت | 8 (4دستگاه از رده خارج) | 5 دستگاه |
| تلفن | ---------------- | |
| آب و برق | 2واحد دارای آب و برق می باشد | |
| قايق | 1فروند(در حال تعمير) | 2فروند |
